پلی اتیلن ترفتالات یا همان پت چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
آیا تاکنون به بطریهای پلاستیکی اطراف خود توجه کردهاید؟ جنس این مواد چیست و چگونه فراوری میشود؟ پلاستیک پلی اتیلن ترفتالات (PET(Plastic PET از جمله پلاستیکهایی است که قسمت مهمی از زندگی روزمره شما را تشکیل داده است. اگر میخواهید بدانید پت چیست و چه کاربردهایی در صنایع دارد، در ادامه همراه ما باشید.
ویژگیهای منحصر به فرد پلی اتیلن ترفتالات (پت) چیست؟
با کمی تحقیق در رابطه با پت خواهید فهمید عوامل در اولویت قرار گرفتن استفاده از پت چیست.
PET در حالت طبیعی خود رزینی بسیار انعطافپذیر، بیرنگ و نیمه بلوری است. بسته به نحوه پردازش، میتواند نیمه سفت و سخت باشد. این ثبات ابعادی، مقاومت در برابر ضربه، رطوبت، الکلها و حلالها را نشان میدهد. این ویژگیها و مزایای پت چیست که باعث استفاده گسترده از آن شده است؟ پت مزایا و خصوصیات زیادی دارد که باعث شده در صنایع به وفور مورد استفاده قرار بگیرد. در ادامه به چند مورد از این ویژگیها اشاره میکنیم.
- از مقاومت و سختی بالاتری نسبت به سایر مواد مانند PBT برخوردار است.
- در عین استحکام بالا، وزن پایین دارد و حمل و نقل آن آسان و کارآمد است.
- این ماده به عنوان عایق رطوبتی شناخته و استفاده میشود.
- عایق الکتریکی بسیار خوبی بوده و خاصیت بالایی در این زمینه دارد.
- مقاوم در برابر حرارت است (دمای استفاده از 60- تا 130 درجه سانتیگراد)
- در مقایسه با PBT، دمای اعوجاج گرما نیز بالاتر است (HDT)
- نفوذپذیری گاز کمی دارد و عایق گار نیز محسوب میشود. به ویژه در مقابل دی اکسید کربن
- دچار شکستگی و همچنین پارگی نخواهد شد و انعطاف بالایی دارد.(از این رو در برخی از کاربردها جایگزین مناسب شیشه است)
- از نظر بسیاری از سازمانها و آژانسهای بهداشتی، برای تماس با غذاها و نوشیدنیها بیخطر است.
- عدم تولید دیوکسین در ماکروویو یا هوای گرم
PET پلاستیک چیست؟
پلی اتیلن ترفتالات (PET یا PETE) یک پلیمر ترموپلاست با کاربرد عمومی است که به خانواده پلیمرهای پلی استر تعلق دارد. رزینهای پلی استر به دلیل ترکیب عالی خواصی مانند مقاومت مکانیکی، حرارتی، شیمیایی و همچنین پایداری شناخته میشوند.
از این پلاستیک درجههای مختلفی وجود دارد. از مواد تقویت شده گرفته تا شیشههای مخصوص، مواد نسوز و مقاوم در برابر حرارت که بیشتر کاربردهای مهندسی داشته و به مقاومت بالاتری نیاز دارند.
افزودن مواد پرکننده مانند الیاف شیشه، CNT و مواد مشابه، به بهبود مقاومت در برابر ضربه، کاهش پارگی و ایجاد بسیاری از مزیتهای دیگر کمک میکند.
محدودیتهای پلی اتیلن ترفتالات
پس دلیل استفاده از سایر محصولات در برخی از موارد به جای پت چیست؟
این محصول نیز مانند تمام محصولات شیمیایی و پلی اتیلنها، محدودیتهایی نیز دارد که برای برخی از موارد استفاده از جایگزینهایی برای آن مناسبتر است. از جمله این محدودیتها موارد زیر است:
- مقاومت آن در برابر ضربه کمتر از PBT است.
- به دلیل سرعت تبلور کنتر، قالبپذیری کمتری نسبت به PBT دارد.
- با آب جوش واکنش نشان میدهد.
- با بازها و در محیطهای قلیایی واکنش نشان میدهد.
- در دمای بالا (> 60 درجه سانتیگراد) توسط کتونها، هیدروکربنهای معطر، کلر، اسیدها و بازهای رقیق واکنش نشان میدهد.
- مقاومت کمتری در برابر شعله مستقیم دارد.
موارد استفاده از پت در بستهبندی
از آنجا که پلی اتیلن ترفتالات یک ماده مانع عالی در برابر آب و رطوبت است، این ویژگی نشان میدهد که دلیل استفاده برای بطریهای آب معدنی و نوشابههای گازدار از پت چیست.
در این صفحه می توانید نمونه کارهای پت ساخته شده توسط گروه صنعتی تمکورابر را مشاهده کنید.
اینکه دلیل استفاده صنایع مختلف از پت چیست، به خواص این ماده بر میگردد. بی اثر بودن شیمیایی، مقاومت مکانیکی بالا همراه با سایر خواص فیزیکی، این ماده را برای استفاده در صنایع بستهبندی مواد غذایی مناسب کرده است.
از دیگر برنامههای بستهبندی میتوان به شیشههای آرایشی سفت و محکم، ظروف مایکروویو، فیلمهای شفاف و … اشاره کرد.
این بستهبندیها علاوه بر مقاومت بالا آسیبهای بیولوژیک پایینتری نسبت به سایر مواد خواهند داشت و از این رو، از کاربردهای مهم پت محسوب میشود.
کاربرد پت در صنایع
حال کاربرد صنعتی پت چیست؟ این ماده کاربردهای گستردهای در صنعت نساجی دارد. پارچههای پلی استر محکم، انعطافپذیر هستند و مزایای اضافی چین و چروک و جمع شدن بیش از پنبه را دارند. پارچههای پلی استر دارای سبک وزن، باد کم، مقاوم در برابر کشش هستند و در برابر پارگی مقاومت بیشتری دارند.
به لطف خواص عایقبندی الکتریکی خوب، پایداری ساختاری و ابعادی بالا، پلی اتیلن ترفتالات به طور گستردهای در صنعت برق و الکترونیک استفاده میشود. این یک پلیمر مادهای موثر و مناسب برای جایگزینی فلزات در کاربردهایی مانند: کپسولسازی الکتریکی، سلونوئید، کنتورهای هوشمند، قطعات فتوولتائیک، جعبههای اتصال خورشیدی و… است.
از دیگر موارد استفاده از پت، استفاده در بخشهای متنوع در صنعت خودروسازی است. در حال حاضر در ساخت محفظه برف پاککن و دنده، نگهدارنده چراغ جلو، درپوش موتور، محفظه اتصال و… از این ماده استفاده میشود.
محصولات پلی اتیلن ترفتالات یا PET 100٪ قابل بازیافت هستند و از بهترین پلاستیکهای بازیافتی در جهان محسوب میشوند. PET را میتوان به راحتی با کد بازیافت شماره 1 شناسایی کرد.
دلیل بازیافتی بودن پت چیست؟ ضریب انتشار کم. این خصوصیت ویژه پت را بسیار مناسبتر از سایر مواد پلاستیکی برای استفاده به عنوان ماده بازیافتی میکند.
بطریهای ساخته شده با این ماده، پس از مصرف از طریق یک سری فرایندهای خاص شستشو و یا توسط یک ماده شیمیایی به مواد اولیه، به پتهای بازیافت شده یا rPET تبدیل میشوند.
سپس از این پوستههای بازیافتی PET یا rPET در مکانهای به خصوصی استفاده میشود که برخی از آنها شامل الیاف فرش، کتهای پشم گوسفند و جانوران دیگر، کیفهای راحتی، ظروف غذا، نوشیدنی (بطری) و اقلام غیر غذایی
اگرچه ترجیح به عدم استفاده از پتهای بازیافت شده است، اما حرارت بیشتر پوستههای PET بازیافتی، هر نوع مواد فرار را از بین میبرد و آنها را بی خطر میکند و برای تماس مستقیم مواد غذایی ایمن هستند.
PET در صورت بلع از نظر بیولوژیکی بیاثر است در حین کار از نظر پوستی ایمن است و در صورت استنشاق خطری ندارد. همچنین هیچ شواهدی از سمیت در مطالعات تغذیه با استفاده از حیوانات کشف نشده است.
اگر تمایل دارید بدانید نظر کارشناسان در رابطه با سمی بودن پت چیست، باید بگوییم که نتایج منفی آزمایشات Ames و مطالعات انجام شده بر روی سنتز DNA برنامه ریزی نشده نشان میدهد که PET ژنوتوکسیک نیست. مطالعات مشابهی که با مونومرها و واسطههای PET معمولی انجام شده نیز نشان میدهد که این مواد اساساً غیر سمی هستند و هیچ خطری برای سلامتی انسان ندارند.
همچنین، بطریها و ظروف PET که به محل دفن زباله راه پیدا میکنند، باعث جاری شدن شیرابه سمی و یا سمی کردن هوا و آب ند نمیشوند. از آنجا که این ماده پلیمر بی اثر است، در برابر حمله میکروارگانیسمها مقاوم است و از نظر بیولوژیکی تخریب نمیشود. بطریهای PET نیز میتوانند به راحتی خرد شوند و از این رو، فضای دفن زباله کمی را اشغال میکنند.
2 پاسخ
آیا اینکه میگن تو بطری های پلاستیکی آب نخورید چون سرطان زا میشن این بطری ها ضد سرطان هستن؟
با سلام بله درصورتیکه بطری تحت تابش آفتاب قرار بگیرد اجزا بطری درون محتویات آن حل شده و سرطانزا میشوند